Asıl adı Hector Roberto Chavero Aramburo' dur. 1908 Arjantin /Pergamino doğumlu şarkıcı, besteci, gitarist ve yazar. Arjantin ve Latin Amerika ülkelerinde tüm zamanların en iyi folk müzisyeni olarak bilinir.
Kullandığı isim ve soy isim iki efsanevi İnka kralının isimleridir ve bu ismi ölene dek kullanmıştır.
"Troubadour" dediğimiz bir gelenek içinde büyüdüğünden olsa gerek küçük yaştan başlayarak yaşamı boyunca içinde olan seyahat etme arzusunu büyük ölçüde gerçekleştirdi. Bu seyahatler onun müziksel deneyimlerine sonsuz bir zenginlik kattı. İlk kemanla başladığı müzik serüvenine gitarla devam etti..Gittiği her yerde halk şarkıları söylemeye başladı. Arjantin'in kuzeybatısında yaşayan Amaichas Kızılderilileri arasında yaşayarak onların müzikleri hakkında etimolojik çalışmalarda bulundu.
1931 yılında Arjantin Komünist Partisi'ne katılmaya karar verdi. Kennedy Kardeşlerine yapılan başarısız bir suikast girişimine katıldığı iddiası nedeniyle Uruguay'a sığınmak zorunda kaldı ve 1935 yılına kadar ülkesine dönemedi.
1935 yılında yerel bir radyo istasyonunun daveti üzerine Buenos Aires'e geldi ve sonradan eşi olacak piyanist Antonieta Paula Pepin Fitzpatrick ("Nenette") ile tanıştı ve Nenette, Pablo Del Cerro takma adıyla yıllarca Yupanqui'ye eşlik etti.
1949 yılına kadar müzik çalışmaları sürekli sansüre uğradı, gözaltına alındı ve birçok kez hapise girdi. 1950 yılında Edith Piaf tarafından Paris'e davet edildi ve 1952 yılına kadar orada kaldı bu süre içinde Aragon, Eluard ve Picasso gibi sanatçılarla arkadaş oldu. Le Chant Du Monde başlıklı ilk LP sini buradayken yayınladı. Avrupa'nın çeşitli ülkelerinde turnelere çıktı ve Charles Cros Akademisi'nin vermiş olduğu bir ödülü kazandı.
Yupanqui, 1952 yılında Buenos Aires'e geri döndü. Kendini müziğine verdi ve Arjantin Komünist Partisiyle tüm bağlarını kopardı. 1960 yılında Mercedes Sosa sadece onun şarkılarından oluşan bir albüm yaptı. Bu albüm sayesinde gençlerin de Yupanqui'yi tanımasını sağladı. Böylece Arjantin'de geç te olsa popüler oldu:)
1963 ve 1964 boyunca Atahualpa Japonya, Fas, Mısır, İsrail, İtalya ve Kolombiya'yı gezdi. 1972 ve 1973 yılında yayımlanan iki Arjantin müziğiyle ilgili belgesel film çalışmalarında yer aldı. 1976 yılında ülkesinde tekrar diktatörlük rejimi kurulunca temelli olarak Fransa'ya yerleşti ve 84 yaşında (1992) ölene dek burada (Nimes Kentinde) kaldı.
Yaşadığı süre boyunca kırılması zor bir rekora da imza atarak 12.000'in üzerinde şarkı kaydetti. Yaptığı son kayıt "La Pura Verdad" dır ve bir alanın ortasında ahşap bir sandalyede oturarak çalarken videoya çekilmiştir. Sesi eskisi kadar güçlü olmasa da hala çalabildiğini ve üretebildiğini gösteren o coşkulu bakışını korumaktadır..
albümlerinden bazıları..
-From Argentina to the World
-Thirty Years of Singing
-Basta Ya
-Viajes Por El Mundo
-Atahualpa Yupanqui
-Camino del Indio
-Mis 30 Mejores Canciones
-El Canto De La Tierra
-Buenas Noches Compatriotas
-Las Voces Del Siglo XX Vol.18
-Recital De Guitarra
-La Paloma Enamorada
-Caminito del Indio
-Atahualpa Yupanqui. Vol. 1
-30 Ans De Chansons
-Vidala del Silencio
-¡Soy libre! ¡Soy bueno!
-Nada Mas
-Madre del Monte
-Soy Libre, Soy Bueno
-Atahualpa Yupanqui. Vol. 2
-Los Esenciales
-Milonga Del Solitario
-15 Songs To Remember-15 Canciones Inolvidables
-El Payador Perseguido
-La Añera
-L' Integrale
-Lo Mejor
-The Guitar Poet-El Poeta De La Guitarra
-Don Ata
-Canción para Pablo Neruda
-Cantor de Pueblo: Atahualpa Yupanqui
-Quisiera Tener un Monte
-Atahualpa Yupanqui-Paco Ibañez
-Cancion Para Pablo Neruda
-Atahualpa Yupanqui Live in Rotterdam
-El canto del viento
-Atahualpa Yupanqui - La Añera
-L'Intégrale, Volume 2
-L'Intégrale, Volume 3
-Danza De La Luna
-L'Intégrale, Volume 1
-Duerme Negrito, Alma de Argentina
-Buenas Noches
-Le Chant Du Monde
-El Alazan
-El Unico Atahualpa Yupanqui
-L'Intégrale, Volume 4
-Choral Recital: Hodie Vocal Ensemble
-L'Intégrale, Volume 5
-La Pura Verdad
-El Payador Perseguido (Relato Por Milonga)
kitapları
1940-Piedra Sola
1943-Aires Indios
1953-Cerro Bayo
1960-Guitarra
1965-El Canto del Viento
1972-El Payador Perseguido
1992-La Capataza
