Friday, June 15, 2012

Nar Ağacının Gölgesi Tarık Ali


 "Birin içinde çokluk" olgusunu "nar" metaforu ile ifade eden Tarık Ali kitabında,  XV. yüzyıl sonlarında Müslüman, Hıristiyan ve Yahudilerin uzun yıllar barış içinde yaşadığı Gırnata'yı anlatır.  Ancak 1492 yılında Kraliçe İsabel'in emriyle yerlebir edilen Gırnata'da binlerce insan öldürülür, iki milyondan fazla kitap yakılır ve bu topraklardan islâmın izi yokedilir.  Üç büyük kültür "nar taneleri" misali, darmadağan olur.

Tarık Ali

(d. 21 Ekim 1943, Pakistan), Pakistan asıllı İngiliz yazar ve film yapımcısıdır. New Left Review adlı akademik derginin hakemler kurulunda yer alır ve The Guardian gazetesinde düzenli olarak yazar.
"Edward Said ile Söyleşiler" (2005), "Bush Babil'de" (2003), ve "Clash of Fundamentalisms: Crusades, Jihads and Modernity" (2002) kitaplarının yazarıdır.
İlk ve orta öğrenimini Pakistan'da tamamlayan Tarık Ali, yüksek öğrenimini İngiltere'de Oxford Üniversitesi'nde tamamladı. 1960'lı ve 1970'li yılların önemli siyasal kişilerinden birisi olan Tarık Ali dört yıl boyunca İngiliz Televizyonu Channel 4'te yapımcı olarak çalıştı ve "Bandung File" (Bandung Dosyası) programının yapımcılığını üstlendi.
Gerek o yıllarda gerekse daha sonra bugünlere değin, uluslararası politik eylemci kimliğiyle, kitlesel eylemlerle siyasal hareketlerde etkin rol oynamasının yanı sıra, geniş bir ilgi alanına ve türlere yayılan yapımcılığı, oyunları ve kitaplarıyla da beğeni toplamış ve yankı uyandırmıştır. Şimdilerde New Left Review dergisi editörlerinden ve Londra'da yaşıyor.

Eserleri :
İncelemeleri

    Pakistan: Askeri Yönetim mi, Halk İktidarı mı? (1970)
    1968 ve Sonrası: Devrimin İçinde (1978)
    Pakistan Ayakta Kalabilir mi? (1982)
    Nehru'lar ve Gandhi'ler (1985)
    Sokak Savaşı Yılları: 1960'lı Yılların Otobiyografisi (1987),
    Yukarıdan Devrim: Sovyetler Birliği Nereye Gidiyor? (1988)
    Fundamentalizmler Çatışması (2002), Bush Babil'de (2003)
    Bush Bağdat'ta (2004)

Romanları

    Kefaret (1990)
    İslam Beşlisi: Nar Ağacının Gölgesi (1992)
    Selahaddin'in Kitabı (1998)
    Taş Kadın (1999).
    Komünizmin Çöküşü Üçlüsü: Kefaret (1991)
    Ayna Korkusu (1998)

Oyunları
     Moskova Altını ve Howard Brenton'la birlikte yazdıkları İran Geceleri.

 Nar Ağacının Gölgesi
 Nar, ilk çağlardan beri İspanyol yarımadasının en güneydeki Endülüs bölgesinin simgesidir. Öyle ki Elhamra Sarayı'na, Generelife Bahçeleri'ni, bir zamanlar Müslüman, Hıristiyan ve Yahudilerin barış içinde yaşadığı Albayzin'i bugün bile hala nar ağaçları gölgeler. Onun için, 2 Ocak 1492'de Kraliçe İsabel'in askerleri Müslüman Gırnata'yı ele geçirip Yeniden Fetih'i tamamlayınca bu kıyımın yasını herhalde en çok nar ağaçları tutmuştur.
Endülüs İslamı ayakta kalsaydı eğer, insanlık tarihine apayrı bir melezlik olarak renk katacak, o zaman "birin içindeki çokluğu" anlatan bu nar ağaçları da muhtemelen biraz "esmer" bir Avrupalılık halinde, üç büyük dinin kardeşçe ve bir arada yaşamasını simgeleyecekti. Ne yazık ki bugün olduğu gibi o devirde de sonunda düşmanlıklar galebe çaldı ve koca bir kültür, iki milyon elyazması kitapla birlikte yok edildi...

Tarık Ali, esas olarak Batı Hıristiyanlığı ile İslam dünyası arasındaki uzun süreli karşılaşmayı işlediği dörtlemesinin ilk kitabı olan bu romanı niçin kaleme aldığını şu sözlerle anlatıyor:
 
"Körfez Savaşı'nın patlak verdiği yıldı. Amerikan, İngiliz ve Fransız uçakları Bağdat'ı bombalarken, Batılılar ise savaşı bir video oyunu gibi seyrediyorlardı... Beni en çok kızdıran şey de bir İngiliz televizyon spikerinin bu olayı haklı göstermek için, Arapların siyasal kültürü yoktur, demesiydi. Ben de buna tepki olarak, İslam kültürünü ve tarihini araştırmaya karar verdim; ilk olarak da bu roman, on beşinci yüzyıldaki İspanya'da İslam'ın Avrupa dünyasından nasıl silindiğini yazdım..." (Arka kapak)